Czy za niepłacenie alimentów można pójść do więzienia?
Tak. Możliwość taką przewiduje art. 209 Kodeksu karnego. Zgodnie z nim:
Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Uchylanie się od obowiązku alimentacji musi mieć charakter uporczywy, to znaczy ciągły, nagminny, umyślny, nieustępliwy. Z reguły będą to okresy od kilku miesięcy do kilku lat.
Jak wynika z powyższego w rachubę wchodzi nie tylko sądowe nałożenie na zobowiązanego obowiązku płacenia alimentów, lecz również obowiązek alimentacji wynikający z ustawy. Np. w przypadku dzieci ciąży on na rodzicach do momentu uzyskania przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania się.
Rezultatem uchylania się od obowiązku alimentacyjnego musi być narażenie na niemożliwość zaspokojenia przez osobę uprawnioną podstawowych potrzeb życiowych, tj. potrzeby łaknienia, bezpieczeństwa, ochrony zdrowia. Jak można zauważyć wystarczy już sam fakt narażenia na ten stan rzeczy, a tym bardziej w grę wchodzi skutek w postaci faktycznej niemożliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych.
Sankcją prawną za niewypełnianie obowiązku alimentacji jest grzywna lub kara ograniczenia wolności, albo też najbardziej dotkliwa – kara pozbawienia wolności (więzienia) do maksymalnie 2 lat.
Wniosek o ściganie przestępstwa wolno złożyć na policji bądź w prokuraturze. Osobą uprawnioną do złożenia wniosku jest:
- pokrzywdzony (osoba uprawniona do alimentów),
- organ pomocy społecznej,
- organ podejmujący działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
Czy ściganie tego przestępstwa może nastąpić z urzędu? Tak. W sytuacji, gdy pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacone w przypadku bezskuteczności egzekucji.
Czy odbywanie kary pozbawienia wolności przez zobowiązanego oznacza, że nie otrzymam w tym czasie od niego ani grosza? Niekoniecznie. Osoba skazana i osadzona w więzieniu, w miarę możliwości – zobowiązywana jest do pracy w obrębie lub poza zakładem karny, a osiągnięte przez nią wynagrodzenie za pracę przeznaczane jest na pokrycie należności alimentacyjnych.
