„Mąż matki dziecka, nie będący jego ojcem, może żądać od dziecka świadczeń alimentacyjnych, jeżeli przyczyniał się do wychowania i utrzymania dziecka, a żądanie jego odpowiada zasadom współżycia społecznego.
Takie samo uprawnienie przysługuje żonie ojca dziecka, niebędącej matką dziecka”.
Cytowane regulacje prawne statuują obowiązek alimentacyjny pasierba na rzecz ojczyma (macochy). Ojczym i macocha są uprawnieni do żądania alimentów od pasierba. Jednakże ich prawo wygląda trochę inaczej niż w przypadku pasierba. Mianowicie muszą zostać spełnione bardziej rygorystyczne warunki, żeby ojczym lub macocha otrzymali alimenty.
Ojczym (macocha) może domagać się od pasierba świadczeń alimentacyjnych, jeżeli zostaną spełnione łącznie dwie przesłanki:
- Ojczym / macocha przyczyniali się do wychowania i utrzymania pasierba.
Nie mogą żądać alimentów ojczym (macocha), którzy nie dokładali starań w celu utrzymania i wychowania dziecka. Dbanie o rozwój dziecka to zarówno świadczenia materialne, jak i niematerialne. W szczególności zadośćuczynienie temu obowiązkowi mogłoby polegać na opiece, prowadzeniu gospodarstwa domowego.
Odnośnie okresu łożenia na utrzymanie i wychowania pasierba, nie mamy ściśle określonych ram czasowych. Trzeba jednak uznać, że chodzi tu o dłuższe okresy. Zatem krótkie przedziały czasowe nie będą wchodzić w grę, nie mówiąc już o jednorazowych darowiznach, no chyba że o znacznej wartości.
- Żądanie alimentów jest zgodne z zasadami współżycia społecznego.
Żądanie alimentów nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – regułami słuszności, gdy w danych okolicznościach można stwierdzić, że przyznanie alimentów będzie obiektywnie sprawiedliwym rozwiązaniem z punktu widzenia społecznego. Np. brak wcześniejszego zainteresowania przez ojczyma (macochę) losami pasierba.
Warto jeszcze wspomnieć o kilku rzeczach. Obowiązek alimentacyjny na równi obciąża pasierba i dzieci naturalnych ojczyma lub macochy. O obciążeniu alimentami oraz o zakresie tegoż obciążenia będą decydować możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej.
Mogą zdarzyć się sytuacje, że pasierb w ogóle nie zostanie zobowiązany do uiszczania alimentów, ależ i takie kiedy to pasierb tylko i wyłącznie zostanie obciążony tymi świadczeniami, natomiast dzieci naturalne zostaną zwolnione. Niewykluczone jest także częściowe rozdzielenie świadczeń alimentacyjnych wśród wszystkich zobowiązanych.
Orzeczenia Sądu Najwyższego:
„Przy ocenie zasadności roszczenia z art. 144 § 2 nie można pominąć także okresu, w którym macocha przyczyniała się do utrzymania i wychowania dziecka, zanim jeszcze zawarła związek małżeński z jego ojcem”.
