Kategoria: Pomoc uprawnionym do alimentów

Źródło: www.youtube.com

Kto może liczyć na wsparcie z funduszu alimentacyjnego (FA)?

Nie każdy ma szanse na otrzymanie pomocy z FA. Kategorię osób uprawnionych wylicza art. 9 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Świadczenia z FA przysługują osobie uprawnionej. Określenie „osoba uprawniona” oznacza: osobę uprawnioną do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.

Tytułem wykonawczym jest wyrok sądowy ustalający alimenty (albo inny dokument np. umowa alimentacyjna, ugoda sądowa) – zaopatrzony przez sąd na wniosek strony w klauzulę wykonalności.

Świadczenia z FA przysługują osobie uprawnionej:
 do ukończenia przez nią 18 roku życia (nawet jeśli się nie uczy),
 do ukończenia przez nią 25 roku życia (jeśli uczy się w szkole lub szkole wyższej),
 bezterminowo (w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności).

Osoby, jakie nie spełniają co najmniej jednego wymogu – są pozbawione prawa do świadczeń z FA. Na tej podstawie możemy wysnuć następujący wniosek.

Uprawnienie do pieniążków z FA mają określone osoby ze względu na swój bardzo młody wiek (niepełnoletnie) albo ze względu na młody wiek i kontynuowanie nauki (do osiągnięcia 25 lat), czy też wreszcie ze względu na ułomność (znaczną niepełnosprawność – bez ograniczeń).

Osoby, które nie spełniają tych kryteriów muszą szukać innych rozwiązań prawnych. Na przykład wolno im skierować powództwo o alimenty do osoby zobowiązanej w dalszej kolejności do świadczenia na ich rzecz lub korzystać ze środków pomocy społecznej.

Podstawowym wymogiem, decydującym o tym, czy świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego (FA) należą się danej osobie, czy też nie – jest stan oznaczony jako bezskuteczność egzekucji. Jeśli egzekucja jest bezskuteczna, to wówczas uprawniony może liczyć na wsparcie z FA, w przeciwnym razie taki przywilej nie przysługuje.

O co chodzi w pojęciu bezskuteczności egzekucji? Bezskuteczność egzekucji została zdefiniowana w art. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w słowniku pojęć ustawowych. Z treści tego przepisu wynika następujące rozumienie bezskuteczności egzekucji.

Bezskuteczność egzekucji oznacza:

1.  egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych,

2.  niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:

a) braku podstawy prawnej do pojęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,

b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.

Jeżeli zostanie spełniony choćby jeden warunek z powyższych, to wtedy mamy do czynienia z bezskutecznością egzekucji. Natomiast niespełnienie żadnego warunku, skutkuje tym, iż egzekucji nie możemy uznać za bezskuteczną.

Inaczej mówiąc bezskuteczność egzekucji to niemożliwość w ogóle prowadzenia postępowania egzekucyjnego albo też, pomimo możliwości jego prowadzenia – nieefektywne (niezadowalające, mizerne) rezultaty.

Potwierdzeniem bezskuteczności egzekucji jest dokument określany mianem – zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji –  wydawane przez organ prowadzący postępowanie egzekucyjne. Co do zasady jest to komornik, sąd lub organ administracji publicznej.

Czytając artykuły z tego działu, warto mieć przy sobie słownik pojęć z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Znacznie to ułatwi nam pracę i przyczyni się do lepszego zrozumienia pewnych kwestii. Definicje ze słownika są pojęciami ustawowymi i należy je interpretować ściśle, nie wychodząc poza ramy pewnych znaczeń. Słownik stanowi wyciąg z ustawy, z drobnymi modyfikacjami.

Ilekroć jest mowa o:

1) administracyjnym organie egzekucyjnym – oznacza to właściwy do prowadzenia postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny ustalony na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

2)  bezskuteczności egzekucji – oznacza to:

a) egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych;

b) niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:

• braku podstawy prawnej do pojęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
• braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą;

3) dłużniku alimentacyjnym – oznacza to osobę zobowiązaną do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego, przeciwko której egzekucja okazała się bezskuteczna;

4) dochodzie – oznacza to dochód, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych. A mianowicie: po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób:

a)  przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,

b)  deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,

c)  inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych:

• renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
• renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
• świadczenia pieniężne oraz ryczałt energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
• dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
• świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
• emerytury i renty otrzymywane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,
• renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945, otrzymywane z zagranicy,
• zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
• środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
• należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą – w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
• należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
• należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Biura Ochrony Rządu, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,
• dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne,
• alimenty na rzecz dzieci,
• stypendia określone w przepisach o systemie oświaty, przepisach Prawo o szkolnictwie wyższym oraz w przepisach o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, a także inne stypendia przyznawane uczniom lub studentom,
• kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
• należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
• dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
• dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
• ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,
• ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone w przepisach  o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006,
• świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
• dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
• dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
• renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
• zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach  o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,
• świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów;

  
  

  Strony: Strona 1, Strona 2

Po co w ogóle powstała ta ustawa? Już wyjaśniam. Zacznijmy od początku. Osoba na której ciąży obowiązek alimentacyjny powinna spełniać go dobrowolnie, bez ingerencji ze strony organów państwowych.

Nie zawsze jest tak idealnie i w związku z tym uprawniony może wystąpić do sądu o zasądzenie alimentów, gdyby zobowiązany z własnej inicjatywy ich nie uiszczał. Niewykluczona jest i taka sytuacja, że wyrok sądowy nie zmobilizuje dłużnika alimentacyjnego do łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej.

W tych okolicznościach następuje przymusowe ściągnięcie należności alimentacyjnych w trybie egzekucji sądowej prowadzonej przez komornika., bądź w formie potrąceń alimentów przez pracodawcę z wynagrodzenia pracownika (dłużnika). Jednakże pewne działania (albo zaniechania) osoby przeciwko której toczy się postępowanie egzekucyjne mogą uniemożliwić w całości lub w części zaspokojenie wierzyciela alimentacyjnego, choćby czasowo.

Wówczas uprawniony do alimentacji nie może uzyskać należnych mu środków utrzymania, jakie niezbędne są do zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka. Taki stan rzeczy jest niedopuszczalny, toteż państwo powinno zapewnić uprawnionemu środki finansowe, gwarantujące pewne minimum egzystencji. I na szczęście to robi.

I właśnie tutaj wkracza regulacja z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Wsparcie pomocowe osobom uprawnionym alimentacyjnie jest realizowane z zasobów Funduszu Alimentacyjnego. Ma ono charakter zastępczy, bo to dłużnik de facto ma obowiązek ponosić trud związany z utrzymaniem uprawnionego.

Równocześnie obok udzielania pomocy wierzycielowi alimentacyjnemu,  prowadzone są czynności ukierunkowane na ściągnięcie stosownych kwot od dłużnika alimentacyjnego. W ostateczności osoba, która nie płaciła alimentów zostaje obciążona następującymi kosztami: sumy zaległych alimentów wraz z odsetkami , środki wypłacone z Funduszu Alimentacyjnego plus należności uboczne (odsetki), koszty egzekucyjne .

W konsekwencji trzeba się zastanowić, czy nie warto należycie wypełniać obowiązku alimentacyjnego. Jak można było zauważyć nic dobrego z tego nie wynika, wręcz przeciwnie, wcześniej czy później poniesiemy ujemne następstwa swego postępowania.