Pełnomocnik w sprawie o alimenty

Kto może być pełnomocnikiem w sprawie o alimenty?
Oczywistym jest, że przed sądem możemy działać samodzielnie – dążąc do ochrony naszych praw i interesów. Ustawodawca chciał nam udogodnić życie i skonstruował instytucję pełnomocnictwa.

Zalety pełnomocnictwa to m.in. brak obowiązku osobistego stawiennictwa w sądzie (istnieją od tego wyjątki); profesjonalne zastępstwo procesowe.

W takim razie, co to jest pełnomocnictwo procesowe? Jest to umocowanie do podejmowania przez sądem, w naszym imieniu i na naszą rzecz wszelkich czynności procesowych.

A teraz przejdźmy do rzeczy. Kto w końcu może być tym pełnomocnikiem?

Pełnomocnikiem może być:

  • adwokat lub radca prawny,
  • rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni (dzieci) strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia,
  • przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego,
  • przedstawiciel organizacji społecznej, do których zadań statutowych należy udzielanie pomocy rodzinie lub określonym jej członkom.


Udział prokuratora w sprawie alimentacyjnej

Czy prokurator może mi pomóc w wytoczeniu i prowadzeniu sprawy o alimenty?

Tak.  Prokurator może:

  • żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie,
  • wziąć udział  w każdym toczącym się postępowaniu.

Wyjątki: niektóre sprawy niemajątkowe z zakresu prawa rodzinnego. Np. prokurator nie może wszcząć sprawy o separację, rozwód. Logiczne – prawda.

Przesłanki udziału prokuratora:

  • ochrona praworządności,
  • ochrona praw obywateli i interesu społecznego.

Ocena zaistnienia powyższych podstaw należy do prokuratora. Sąd zawiadamia prokuratora o każdej sprawie, w której udział jego uważa za potrzebny. Jednak  prokurator nie jest związany wezwaniem sądu i to on decyduje o tym czy weźmie, czy też nie udziału w sprawie. Również i strona ubiegająca się o alimenty – może zwrócić się z prośbą do prokuratora o wszczęcie procesu.

Prokurator wytaczając powództwo na rzecz oznaczonej osoby – wskazuje ją w pozwie. Osobę, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, sąd zawiadamia o tym – doręczając jej odpis pozwu. Osoba ta może wstąpić do sprawy w każdym jej stanie w charakterze powoda, najdalej do chwili uprawomocnienia się orzeczenia końcowego.

Jeżeli tak się stanie to prokurator i powód działają samodzielnie, obok siebie. Jednakże prokurator nie może samodzielnie rozporządzać przedmiotem sporu (alimentów) – wymagana jest zgoda strony.

Wyrok prawomocny zapadły w sprawie wytoczonej przez prokuratora ma powagę rzeczy osądzonej pomiędzy stroną, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, a stroną przeciwną. Znaczy to tyle, iż po zakończeniu sprawy – strona która z własnej woli nie brała w niej udziału – nie może wystąpić o te same roszczenie (kolejne powództwo o alimenty).

Jednakże w sprawach o roszczenia majątkowe (a takimi są alimenty) – prawomocne rozstrzygnięcie sprawy nie pozbawia strony zainteresowanej, która nie brała udziału w sporze, możności dochodzenia swoich roszczeń w całości lub w tej części, w której nie zostały zasądzone. Np. uprawniony otrzymał alimenty w kwocie 300 zł, a satysfakcjonuje go kwota 500 zł. Może wówczas wystąpić o podwyższenie alimentów o 200 zl.

Prokurator może także zaskarżyć każde orzeczenie, od którego służy środek odwoławczy.


Nakaz wyjawienia majątku przez dłużnika alimentacyjnego

Kiedy dłużnik może zostać zobowiązany do wyjawienia swego majątku?

Przesłanki zastosowania:

  1. Jeżeli po wszczęciu egzekucji zajęty majątek dłużnika:
  • nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych należności,
  • jeżeli wierzyciel wykaże, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności

– może on żądać zobowiązania dłużnika do złożenia wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych oraz do złożenia przyrzeczenia według roty:

„Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny”.

2.  Wierzyciel może żądać wyjawienia majątku także przed wszczęciem egzekucji, jeżeli uprawdopodobni, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swej należności ze:

  • znanego mu majątku,
  • z przypadających dłużnikowi bieżących świadczeń periodycznych za okres sześciu miesięcy.

Procedura:

Wniosek o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku składa się w sądzie rejonowym właściwości ogólnej dłużnika. Do wniosku należy dołączyć odpis protokołu zajęcia lub inne dokumenty uzasadniające obowiązek wyjawienia majątku, a jeżeli wniosek złożono przed wszczęciem egzekucji, także tytuł wykonawczy.

Sąd rozpoznaje wniosek po wezwaniu i wysłuchaniu stron, jeżeli się stawią.

Wykaz i przyrzeczenie sąd odbierze niezwłocznie. W uzasadnionych wypadkach sąd może wyznaczyć dłużnikowi termin nie dłuższy niż tydzień.

Na postanowienie sądu w przedmiocie wyjawienia majątku przysługuje zażalenie. Wniesienie zażalenia nie tamuje wykonania postanowienia o wyjawieniu majątku. Sąd pierwszej instancji może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie takie może zapaść na posiedzeniu niejawnym (bez udziału stron).

Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy się wykazu nie złoży lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia – sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca. O skutkach tych dłużnik zostaje pouczony w wezwaniu na posiedzenie.

W razie zastosowania środków przymusu dłużnik może w każdej chwili złożyć wykaz i przyrzeczenie. W wypadku gdy zastosowano wobec niego areszt, dłużnik może domagać się stawienia go przed sąd w celu złożenia wykazu i przyrzeczenia. W wypadku tym sąd nie wzywając wierzyciela niezwłocznie przyjmie wykaz i odbierze przyrzeczenie, po czym zwolni dłużnika.

Wierzyciel, który nie był obecny przy tych czynnościach, może żądać ponownego wezwania dłużnika w celu zadania mu pytań zmierzających do wykrycia przedmiotów, do których mogłaby być skierowana egzekucja. Niestawiennictwo dłużnika lub odmowa odpowiedzi albo dodatkowego złożenia przyrzeczenia pociąga za sobą skutki (kary) wymienione uprzednio. O skutkach tych dłużnik powinien być pouczony w wezwaniu na posiedzenie.

Dłużnik, który złożył przyrzeczenie lub do którego zastosowano środki przymusu – obowiązany jest do złożenia nowego wykazu i przyrzeczenia na żądanie tego samego lub innego wierzyciela, gdy od złożenia przyrzeczenia lub wyczerpania środków przymusu upłynął okres jednego roku.

Za osobę, która nie ma zdolności procesowej, wykaz i przyrzeczenie obowiązany jest złożyć jej przedstawiciel ustawowy.


Alimenty dla studenta

studentŻycie studenckie nie jest wcale takie kolorowe, jak mogłoby się wydawać. Dlaczego tak twierdzę, bo znam to z własnego doświadczenia. Jednym z ważniejszych problemów, z jakimi borykają się studenci jest brak (niedobór) środków finansowych. I o tym właśnie będzie mowa.

Student ma prawo do wsparcia finansowego (alimentów), a rodzice mają obowiązek mu je zapewnić. Dotyczy to zarówno osób uczęszczających na studia dzienne, jak i zaoczne. Z tym, że w tym drugim przypadku – alimenty mogą być niższe (jeżeli dziecko pracuje, lecz jego dochody nie wystarczają na wszystkie zasadne potrzeby) albo pełne (jeśli student pozostaje bez pracy z przyczyn od niego niezależnych np. duże bezrobocie w danej miejscowości).

Bez znaczenia jest także fakt etapu (poziomu) studiów, rozumiany jako studia licencjackie, magisterskie, czy też doktoranckie. Zatem, jeżeli student nie miał ustalonego prawa do alimentów, w postaci wyroku sądowego lub umowy alimentacyjnej, a rodzice nie chcą go wesprzeć, to może wystąpić do sądu z powództwem o alimenty.

Jak wielokrotnie to powtarzam – osiągnięcie przez dziecko pełnoletniości, nie powoduje automatycznego ustania obowiązku alimentacyjnego. Bowiem obowiązek ten wygasa, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową.

Samodzielność życiowa to stan, w którym dziecko posiada środki na własne utrzymanie i zaspokajanie innych potrzeb. Np. poprzez podjęcie i kontynuowanie pracy. Dziecko, jakie bezpośrednio po ukończeniu szkoły średniej, bądź też w krótkim okresie po tym – podejmuje studia – ma prawo do alimentów od rodziców.

W trakcie studiów dziecko może żądać wyższych alimentów, niż aktualnie zasądzone, jeśli:

  • zwiększyły się jego usprawiedliwione potrzeby, albo
  • uległy istotnej poprawie możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców.

W tym celu student musi złożyć do sądu pozew o podwyższenie alimentów. No chyba, że rodzice dobrowolnie będą płacić wyższą kwotę alimentów.

W analogicznej sytuacji – rodzice mogą się ubiegać o obniżenie świadczeń alimentacyjnych z powodu:

  • pogorszenie się ich sytuacji zarobkowej i majątkowej, albo też
  • zmniejszenia się uzasadnionych potrzeb studiującego.


Wyjazd zobowiązanego za granicę a alimenty

samolotW dzisiejszych czasach przemieszczanie się ludzi poza granicami różnych państw jest normalną konsekwencją procesu globalizacji. Powody wyjazdów za granicę są rozmaite, lecz nader często są to wyjazdy do pracy.

Wyjazd osoby zobowiązanej do innego kraju może znacznie utrudnić albo wręcz uniemożliwić prawidłową realizację obowiązku alimentacyjnego. Wzgląd na dobro uprawnionego i potrzebę zapewnienia mu środków utrzymania, a niekiedy również wychowania – powoduje konieczność ustanowienia zabezpieczenia należnych alimentów.

Przy istnieniu porozumienia pomiędzy uprawnionym a zobowiązanym – mogą oni samodzielnie uregulować tę kwestię w drodze umowy. Bark zgody, co do ustalenia samego zabezpieczenia, jak i sposobu jego dokonania – skutkuje wymogiem interwencji sądu.

Z wnioskiem o ustalenie zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych może wystąpić do sądu uprawniony i zobowiązany. Sąd rozstrzygając sprawę kieruje się przede wszystkim potrzebą zapewnienia osobie uprawnionej odpowiedniej ochrony przysługującego jej prawa tj. prawa do alimentów. Obok tego uwzględnia interes osoby zobowiązanej, w taki sposób, by bez uzasadnionej przyczyny, nie nałożyć na nią zbyt nadmiernego obciążenia.

Jakie sposoby zabezpieczenia?

Dopuszczalne są wszystkie sposoby zabezpieczenia, pod warunkiem, że należycie chronią interes uprawnionego i nie stanowią zbędnego ciężaru dla zobowiązanego. Zabezpieczenie powinno wystarczać na przewidywany czas trwania obowiązku alimentacyjnego. Np. w przypadku alimentów dla małoletniego dziecka, środki zabezpieczenia winny starczać, co najmniej do osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości.

Do najczęściej stosowanych sposobów zabezpieczenia należy:

  • upoważnienie uprawnionego (jego przedstawiciela ustawowego) do pobierania sum pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym,

Częstotliwość podejmowania kwot z rachunku jest w zasadzie miesięczna. Natomiast, jeśli chodzi o kwotę, to odpowiada ona dotychczasowej kwocie zasądzonych alimentów wyrokiem sądowym lub ustalonych umową alimentacyjną. Można zastrzec, że w razie zwiększenia się potrzeb uprawnionego, będzie pobierana wyższa suma pieniędzy. Wolno także określić górny pułap pobieranej kwoty.

  • zawarcie umowy poręczenia.